Interview Diederik Decroix – 16-10-2016
Photographs Tim Onderbeke and Diederik Decroix
Interview in opdracht van Belgian The Vinyl Frontier
Als ik Alain Pierre opbel, blijk ik bij de verkeerde Alain Pierre terecht te zijn gekomen. De naamgenoot in kwestie is ook een componist maar dan tientallen jaren jonger. Als ik bij aanvang van het gesprek Alain Pierre hierover vertel heeft hij meteen een leuke anekdote klaar. Blijkt dat de ouders van de jongere Alain Pierre ooit een concert van de oudere Alain Pierre bijwoonden in Verviers en zo onder de indruk waren dat ze hun zoon ook Alain Pierre hebben genoemd. Het lot wil dat ook deze Alain Pierre componist/gitatrist is geworden. En een verdomd goede gitarist geeft Alain Pierre me nog mee.
Het afspelen van de plaat brengt vervlogen en diep verborgen herinneringen naar boven. De afbeelding van Jan Zonder Vrees voelt vertrouwd aan maar ik kan het niet meteen plaatsen. Bij het horen van het thema, wordt ik terug gekatapulteerd naar mijn jeugd. De film verscheen nooit op dvd en werd ook al lang niet meer vertoond op tv. Met de release van de soundtrack op vinyl en de programmatie op het Filmfestival Gent 2016 krijgt Alain Pierre de erkenning die zijn muziek verdient.
En dit dankzij Ziggy Devriendt. Met het kersverse Stroom label wil hij Belgisch erfgoed dat door de jaren geen werd vergeten of nooit is uitgekomen een nieuw leven inblazen. De soundtrack van John The Fearless is de eerste release op dit label.
En laat het duidelijk zijn dat deze soundtrack een parel is die alle aandacht verdient, al is het vele jaren later.
Alain heeft er een vreemd gevoel bij. De aandacht flatteert hem. Hij is apetrots dat de Gentse Beiaardier zijn Jan Zonder Vrees thema door het historische centrum van Gent heeft laten weerklinken op de dag dat ook de film staat geprogrammeerd op het Film Fest Gent. En kers op de taart is na 16 jaar nog eens live te kunnen optreden in de mooiste zaal van de Vooruit. Anderzijds betreurt hij dat de film destijd niet meer aandacht kreeg. Want Alain heeft zijn hart en ziel in deze soundtrack gelegd. Normaal komen er ongeveer 750 muzikale effecten in een langspeel animatiefilm, maar Alain verwerkte maar liefst 1238 muzikale fragmenten in de film. Hij betreurt dat tijdens mixage de muziek teveel op de achtergrond is geraakt. Maar Alain was tijdens dat proces al weer betrokken in een nieuw project. Dit typeert Alain Pierre, een toegewijd vakman vol passie voor muziek telkens een project was afgerond meteen weer met iets anders van start ging. Zo is Alain componist van om en beide 500 soundtracks voor film, kortfilms, theater, … in België en ver daarbuiten. Een straf palmares waarmee hij gerust de Belgische Ennio Morricone mag genoemd worden. Maar dat hoort hij liever zelf niet. Daarvoor is hij te bescheiden. Morricone is trouwens een concullega waar hij de grootste bewondering voor heeft. De manier waarop Morricone binnen zijn eigen stijl toch telkens weer een totaal andere soundtrack produceert, vindt Alain gewoonweg fantastisch. Een bewondering die ook wederzijds is, vertelde Ennio hem nog toen ze elkaar ontmoeten bij Morricone’s laatste passage op het Sint-Pietersplein te Gent.
Jean-Michel Jarre en ik hadden destijds dezelfde agent, Francis Dreyfus. Dreyfus noemde Jean-Michel ‘Le Dieu Noir’ en mij ‘Le Diable Blond’. – Alain Pierre
De film Jan Zonder Vrees werd een internationaal succes en sprak meerdere generaties aan. Bij de vertoning op het filmfestival Gent blijkt de film anno 2016 nog altijd de kinderharten te veroveren.
Maar het meest kijkt Pierre uit om na 16 jaar opnieuw live te spelen.
Op de begrafenis van Edgar Froese begin 2015 was hij verrast hoeveel mensen hem vroegen naar zijn live optredens. Waar hij bij opdrachten lichtjes buiten de lijntjes kleurt maar toch aflevert wat de regisseur van hem verwacht, laat Alain zijn muzikale fantasie de loop tijdens zijn concerten. Alain Pierre’s rechterhand en vriend sinds 42 jaar, Paul Martin bouwde speciaal voor dit optreden een synthesizer meubel. En dat is meteen het eerste van opvalt, als ik de theaterzaal van de Vooruit betreedt. Na het optreden verdringen meerdere fans zich op het podium om het meubel van dichtbij te bekijken en te fotograferen. Jaren geleden dat ik na een optreden zoveel volk op een podium rond een artiest heb zien staan. Het concert zelf was een lang experimentele oorgasme waarbij Pierre zoekend naar de juiste effecten de meest betoverende geluiden uit zijn synthesizers toverde. Wie de soundtrack had verwacht kwam bedrogen uit. Die soundtrack is zo complex dat die nooit live kan worden gebracht, toch niet door één man.
Begin jaren ‘80 ging Jef Cassiers in eerste instantie in zee met Toots Thielemans voor de soundtrack van deze film. Thielemans werkte een aantal songs af maar kon in een latere fase wegens andere contractuele verplichtingen de soundtrack niet verder afwerken. Cassiers drong niet verder aan. Toen zijn tekeningen bewegende beelden werden, wou Jef Cassiers eigenlijk een donkere en spannendere soundtrack dan hij eerst in gedachten had en hij vond in Alain Pierre de geschikte man.
“Het is een liefdesverhaal.” zei Cassiers “En jij bent een romanticus, dit is iets voor jou!” Toen Pierre hem iets later het thema liet horen, was Cassiers meteen verkocht.
Hij heeft helemaal alleen de muziek voor de film gecomponeerd, gearrangeerd, gespeeld en opgenomen. Chapeau! – Jef Cassiers
Pierre had op dat moment al alle geluidseffecten en in functie van de lipsync ook alle stemmen voor Jan Zonder Vrees opgenomen. Hij kende dan ook de film en het verhaal als geen ander. Over Alain Pierre zei Cassiers het volgende: “Hij heeft helemaal alleen de muziek voor de film gecomponeerd, gearrangeerd, gespeeld en opgenomen. Chapeau!”
Maar de invloed van Alain Pierre ging veel verder dan enkel alleen de soundtrack.
Alain die eigenlijk gewoon naast de BRT (nu VRT) woonde en daar zijn studio had, stelde Jef Cassiers voor aan Jan Decleir, Dora van der Groen, Nolle Versyp en Jef Burms. Zijn studio was in die tijd het café van de BRT en Alain kende iedereen en iedereen kende Alain. En zo geschiedde. Het geld was op maar iedereen verleende met plezier zijn medewerking aan de film.
Op de hoes vind je ook een verwijzing naar alle apparaten die Alain Pierre heeft gebruikt bij de opname. Al moet Pierre bekennen dat er een onjuistheid is ingeslopen. Enkele dagen voor de release wees een klant in de Music Mania Record Shop na enkele blikken op de hoes meteen op het feit dat de sampler Emu EmaX pas in 1986 op de markt kwam en Alain die dus in 1984 nog niet kon hebben gebruikt. Toen Ziggy dit met Alain besprak reageerde die vol ongeloof. Hij was er immers van overtuigd. Na enig opzoekingswerk samen met zijn vriend Paul Martin kwam hij tot de conclusie dat het de Emulateur 2 moet zijn geweest.
De trommel die je hoort in onder andere de “Intro + Thema en “Het Verhaal Over Kludde” , heeft Pierre nagebootst met een kartonnen en een ijzeren doos. Pas met die attributen vond hij het perfect geluid. Er waren geen computers met een arsenaal aan mogelijkheden. Zo heeft hij 16 verschillende aparte tracks opgenomen met trommelgeluiden en die tot één geluidstrack gemixt. Een soundtrack maken was in die tijd zeer arbeidsintensief.
Voor zijn live optreden werkt Alain nog steeds met oude apparatuur., Niet alles kwam mee naar Gent want één apparaat is nu binnen ter nazicht omdat er champignons in gegroeid waren, grapt Alain. Die oude apparaten komen trouwens allemaal terug. Ik hoef de handleiding niet meer te lezen, ze werken precies zoals vroeger.
Pierre Henry
Alain voorspelt trouwens dat DJ’s live ook terug meer alle apparaten zullen gebruiken om live te performennen. Van Buuren is daar al mee bezig. Het is de enige manier om terug emoties in de geluiden te brengen. Want alles is vaak opgenomen in een studio en wordt dan gewoon afgespeeld. Daarom doet Alain alles live.
Op de Expo van ‘58 in Brussel, Alain toen was tien, kwam hij in contact met wat toen de eerste “synthesizers” waren. Pierre Henry was toen een van de pioniers actief op de Expo. Alain bracht er uren door. In plaats van de tram naar school, nam hij die in de andere richting naar de Expo. Daarna ben ik vaak niet op school geweest, maar gezien ik toch de eerste van de klas was, vonden de Jezuïeten het niet erg dat ik af en toe eens ontbrak.
In diezelfde periode zag Pierre voor het eerst een film in Cinerama vertoning (merknaam voor een breedbeeldfilmsysteem dat werkt door middel van drie gesynchroniseerde 35mm-projectoren voor een groot, gebogen projectiescherm). Hij ging films kijken met “gepiekt” geld van zijn moeder. In een van die films is er een fragment van een vliegtuig. Dat vliegtuig sputtert en lijkt neer te storten. De geluiden waren zo overweldigend dat de jonge Pierre zijn vingers in zijn oren stak, iets was hij altijd deed als hij schrik had. En toen zag hij dat het vliegtuig gewoon aan het doorvliegen was. Het was helemaal niet aan het neerstorten, het was de muziek die dit impliceerde. Alain wist meteen wat hij later wilde worden.
Een soundtrack moet speciaal gemaakt worden voor een film. Pierre is niet akkoord dat bestaande liedjes voor een soundtrack worden gebruikt. Dat veroudert de film.
De muziek mag niet verklappen wat er gaat gebeuren maar moet de beelden versterken. Om die reden vind Alain het jammer dat in Jan Zonder Vrees de muziek een beetje op de achtergrond is geraakt. Daarom is hij blij dat die muziek nu een tweede leven krijgt op vinyl.
RIP Alain Pierre ° 03/01/1948 † 14/02/2024
- dArchief - 